در باره گروه نهفت : موسیقی رسمی به سان زبان رسمی
هوشنگ ساماني

دیرگاهی نیست واژه کلاسیک در فرهنگ موسیقی ایرانی جا باز کرده و تثبیت شده است. تقریباً بیشتر موسیقیدانان دستگاهی آن را برای اطلاق به موسیقی مورد علاقه خود، مناسب تشخیص داده اند. برخی نیز چون محمدرضا لطفی ترجیح می دهند، به جای کلاسیک از عنوان رسمی استفاده کنند. در هر حال فرقی نمی کند کدام واژه را برگزینیم. زیرا مفهوم واحدی مد نظر می باشد و آن نوعی از موسیقی ایرانی است که می تواند همچون زبان فارسی معیار، مبنای کار قرار گیرد و بر اساس آن دیگر گونه های موسیقی ایرانی، جایگاهی برای خود داشته باشند. موسیقی رسمی دلیلی برای برتری بر سایر گویش های موسیقی ایرانی ندارد. صرفاً یک قرارداد است تا همگان بر گرد آن حلقه زنیم و بتوانیم با زبان مشترکی حرف خود را بزنیم. چنانکه در خصوص گویش های زبان فارسی کسی نمی تواند مدعی شود برای مثال، لهجه فارسی شیراز بهتر از مشهد یا اصفهان است یا همینطور فارسی رایج در بین اقوام ایرانی مانند ترک، کرد، بلوچ، بختیاری، لری و غیره. اما برای آنکه همه شهروندان ایرانی بتوانند فارغ از علایق و توانایی های خود، با دیگر هموطنانشان ارتباط شفاهی و مکتوب برقرار کنند، یک فارسی موسوم به فارسی رسمی یا کتابی مورد استفاده قرار می گیرد که جایگاه خاص خود را دارد و معمولاً فارسی معیار خوانده می شود، یعنی فارغ از هر گونه لهجه و سلیقه قومی و محلی.

 گروه موسیقی نهفت به سرپرستی جهانشاه صارمی از جمله گروه هایی است که بنای کار گروه نوازی خود را بر موسیقی دستگاهی از نوع کلاسیک یا رسمی گذاشته اند. آنان سعی دارند با استفاده از آثار اساتید یکصد سال اخیر موسیقی هنری ایران، نوعی از لحن موسیقی دستگاهی را با کمترین تأثیر پذیری از نواهای دیگر به شنوندگان عرضه کنند. این موسیقی از آن جهت ارزش خاصی دارد که می تواند همانند فارسی معیار به غیر ایرانی ها معرفی شود. چنانکه یک شهروند غیر ایرانی اگر بخواهد آموزش زبان فارسی را ابتدا با لهجه یزدی آغاز کند و بعد مدتی مدتی روی لهجه اصفهانی کار کند، وقتی پایش به تهران برسد و یا به اخبار رادیو و تلویزیون گوش کند، متوجه می شود که خیلی تفاوت دارد و حتی گاهی قادر به درک مضمون نخواهد بود. اما اگر از ابتدا با فارسی معیار روبرو شود، دست کم می تواند با همه شهروندان ایران ارتباط برقرار کند. 

اعضای گروه نهفت را همگی جوانان زیر 30 سال تشکیل می دهند. جهانشاه صارمی نوازنده تار و سرپرست گروه، با عنایت به اینکه اساتید آینده افرادی غیر از جوانان امروز نیستند، توجه ویژه ای را به مشارکت دادن آنان معطوف داشته است. نوازندگان و خوانندگان گروه عبارتند از: گلشن دانش (تار)، پریسا همایون فر (تار)، حسین اینانلو (بربط و سه تار)، یاور طاهریان (سنتور)، حسام اینانلو (کمانچه و قیچک)، المیرا مردانه (کمانچه)، مهدی نبوی (نی)، امیر شکرآبی (تنبک)، امیر اثنی عشری (آواز)، مینا رحمان زاده (هم خوان) و جهانشاه صارمی (تار و بم تار). بر این اساس گروه نهفت به محملی برای عرض اندام جوانان مستعد تبدیل شده است. به ویژه آنکه در فضای ستاره پرستی موسیقی امروز ایران ، هیچ جایی برای هنرنمایی موسیقیدانان جوان دیده نمی شود.

 لحن موسیقی گروه نهفت با وجود آنکه بیانگر گویش رسمی موسیقی هنری ایران معاصر است، نماینده صددرصد موسیقی هنری و به اصطلاح کلاسیک ایران نیست. زیرا هر دوره از تاریخ برای خود لحن مخصوصی دارد که الزاماً با قبل و بعد خودش تطابق کامل ندارد. اینجا نیز می توان به زبان رسمی دوره قاجار، پهلوی اول و حال حاضر استناد کرد. چنانکه می دانیم بر اساس نوشته ها و صدا های ضبط شده این سه دوره، هر کدام رنگ خاصی دارند. برای مثال امروزه گویش رسمی قاجاری برای عموم شهروندان ایرانی غریبه است و همینطور نگارش فارسی دوران پهلوی نخست، با نگارش امروزی بسیار متفاوت است. اما آنچه مسلم می نماید زبان رسمی امروزی بر اساس زبان رسمی دیروز شکل گرفته است و در حال حاضر معیار زمانه ماست. گروه نوازی ارائه شده توسط گروه نهفت نیز علی رغم آنکه با نمونه آثار رسمی دهه های 20 تا 50 خورشیدی متفاوت است ولی می توان گفت موسیقی رسمی زمانه ماست که پیشینه ای دست کم 30 ساله دارد.

گروه نهفت همواره از نقطه نظرات بزرگانی چون حسین دهلوی، هوشنگ ظریف، علی اکبر شکارچی و حسین علیزاده بهره مند بوده است. این گروه گر چه همانند برخی گروه های دیگر موسیقی ایرانی داعیه نوآوری ندارد ولی راهی را که در پیش گرفته است، می تواند آینده خوبی را برای جوانان فعال در آن رقم بزند. موسیقیدانان جوان ما در حال حاضر پیش از آنکه محتاج نوآوری باشند، نیازمند فضایی سالم و پر نشاط هستند تا تجربه های خود را به نمایش بگذارند. در این صورت می توان به آینده ای بهتر اندیشید. چنانکه جهانشاه صارمی سرپرست گروه می گوید: "ایمان دارم که با داشتن دید هنری و کار و تلاش عاشقانه و همچنین با اعتقاد به آموزش موسیقی به نوجوانان و جوانان، می توان با حضور نسل جوان، فردایی بسیار روشن را در موسیقی ایران رقم زد."

 لينك مطلب: http://samani.blogpars.com/?postarch=7