تجلیل از چهل سال فعالیت هنری استاد محمدرضا لطفی
بروشور کنسرت
محمدرضا لطفی: ( 1325- گرگان) نوازنده تار و سه تار ، نواساز و مدرس ، محقق و مولف
به تشویق برادر بزرگ خود آموزش تار را آغاز نمود و در سال 1342 استعداد خود را در این زمینه با کسب جایزه نحست درجشنواره موسیقیدانان جوان نشان داد.پس از اتمام دوره تحصیل در سال 1343 به تهران آمد و به محضر حبیب الله صالحی و علی اکبر شهنازی راه یافت و در کلاسهای شبانه هنرستان موسیقی با مکتب وزیری و تئوری موسیقی غربی آشنا گردید که حاصل آن همکاری با ارکسترهای هنرستان و صبا بود که زیر نظر حسین دهلوی اداره میگردید.ورود به دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران و آموزش رديف ميرزا عبدالله با نورعلی خان برومند سر آغاز نوینی برای حضور بیشتر در دریای در دریای پر معنای موسیقی قدیم ایران بود که این آموزش تا آخرین دقایق حیات نورعلی خان برومند ادامه یافت.
لطفی ردیف آوازی و تصنیف قدیمی را نزد عبدالله دوامی و سه تار را نزد سعید هرمزی آموخت.اوپس از تاسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی رادیو و تلویزیون ایران با مدیریت فنی برومند در جشن هنر شیراز شرکت کرد که حاصل آن باسازی و احیای مکتب سيد حسين طاهرزاده بود.
محمدرضا لطفی به مدت سه سال به عنوان مربی آموزشی با کانون پرورش کودکان و نوجوانان و دو سال در مرکز گرد آوری و شناخت موسیقی رادیو و تلویزیون به همکاری پرداخت . او از سال 1353 به همکاری با رادیو ایران و گروه موسیقی دانشگاه تهران مشغول گردید و طی این مدت گروه شيدا را پايه گذاری نمود که حاصل آن بازسازی آثار شیدا ، عارف ، درویش خان ، رکن الدین مختاری و...بود.اوپس از پیروزی انقلاب اسلامی به مدت یکسال و نیم سرپرستی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران را عهده دار بود و در همین سالها به اتفاق حسین علیزاده و سایر همکاران گروه شیدا و عارف ، به تاسیس کانون فرهنگی هنری چاووش همت گماشت که حاصل این فعالیت 9 نوار موسیقی چاووش است.
لطفی به دعوت فونداسیون چینی و نیز برای شرکت در یک سمینار راهی ایتالیا گردید و کنسرتهایی را در شهر رم ، فلورانس ، بلدنیا ، بادوا و ... اجرا نمود.او در سال 1364 با مهاجرت به خارج از کشور دور تازه ای از فعالیتهای هنری خود را آغاز نموده است و با تاسیس مراکز فرهنگی و هنری شیدا در کشورهای مختلف و برگزاری کنسرتها و سمینارهای گوناگون ، به شناساندن موسیقی قدیمی ایران مبادرت می ورزد. ازجمله آثار ، فعالیتها و کنسرتهای ایشان میتوان به تصنیف های " بمیرید بمیرید" ، " به یاد عارف " ، "داروک" ، "ناز لیلی"،"کوچه سار شب" ، "کنسرت نوا "(جشن هنر شیراز) ، کنسرت راست پنجگاه ( جشن هنر شیراز) ، کنسرت سه گاه ( کنسرت طوس) ، بازسازی آوازهای قمر ، بازسازی آثارگذشتگان ، به یاد درویش خان ، به یاد طاهر زاده ، موسیقی فیلم حاجی واشنگتن ، چاووش 1 (به یاد عارف) ، چاووش 2 (شب نورد) ، چاووش4 ، چاووش 6 ، چاووش 8 ، چاووش 9 ، آلبوم کتاب و صفحه گرامافون موسیقی آوازی ایران ( ردیف عبدالله دوامی) ، نوارهای ردیف موسیقی ایران ( یادواره برومند) ، چشمه نوش ، رمز عشق ، پرواز عشق ، بسته نگار ، کنسرتهای انفرادی در شهرهای مختلف ایتالیا ، کنسرتهای متعدد در شهرهای لس آنجلس ، ساتیاگو ، سانفرانسیسکو ، شیکاگو، بوستن ، نیویورک و واشنگتن به همراهی حسین علیزاده و حسین عمومی ساخت دهها تصنیف و قطعه ضربی دیگر از جمله تصنیف حصار و پیش درآمد اصفهان ، تعداد زیادی بداهه نوازی در دستگاههای مختلف ، کتابهای " شور مادر دستگاههاست " ( منتشر نشده ) ، کتاب سال شیدا (چهار جلد ) و تعدادی مقاله و... اشاره کرد.
جهانشاه صارمی
یک فرهنگساز تمام عیار
در تاریخ موسیقی هر کشوری ، هنرمندان بزرگی هستند که میتوان تصور کرد اگر متولد نمی شدند ، موسیقی چه سرنوشتی داشت. با اين ديدگاه در می يابیم که فقدان بسياری از هنرمندان، حتی برخی اعجوبه های نوازندگی و آهنگسازی ، حداکثر به معنای فقدان مجموعه ای از صداهای زیباست.ولی فقدان بعضی دیگر به معنای از دست دادن بخش مهمی از نيروی حيات آن هنر و آسیب ديدن آن در مسير تلاطم های تاريخی است. گذشتگان ما ميرزا عبدالله ، درويش ، برومند وصبا را داشتند و ما چهل سال ، دور و نزديک ، موهبت زیستن در عصر محمدرضا لطفی را داشته ایم. هنرمندی فراتر از یک اعجوبه نوازندگی و یا قریحه درخشان آهنگسازی و بداهه نوازی ، فراتر از یک معلم برجسته و یک کارشناس موسیقی ، بل به هیئت یک فرهنگساز و جریان ساز نیرومند موسیقی اصیل ، در عصری که هنر موسیقی و سنت قدما ، بحرانی ترین دوران را می گذارند.
شخصیت پیچیده و چند بعدی محمد رضا لطفی در ابعاد گوناگون هنر موسیقی اصیل ایرانی ، از سلسله شرایطی پیوند گرفته و قوام یافته که پس از او در هیچکس دیگر تکرار نشده است.استعداد ذاتی در حد متعالی ، ذهنیت منضبط و روش مندانه ، برخوردار شدن از محضر بهترین استادان قدیم ، نگرش منتقدانه و منصفانه به انواع و اقسام گرایشهای موسیقی ایرانی صد سال اخیر و استخراج بهترین رگه ها از هر کدام آنها ، دانش عمیق در ردیف ، موسیقی های محلی و انواع شیوه اجرایی ، غوطه خوردن در ادبیات و عرفان ایرانی ، ارتباط قلبی و درونی با ذات هنر هنرهای ایرانی و گذراندن جوهره آنها از صافی وجودی شوریده و شاعر ( که ویژگی محمدرضا لطفی است ) و بالاخره عشق ایمان و اعتقاد به موسیقی در سخت ترین و دلسردکننده ترین شرایط که او را به عنوان یکی از حساسترین و مسئولترین هنرمندان معاصر ، همیشه زیر فشار قرار داده است. کیمیای وجود محمدرضا لطفی و تاثیر شگرف او در موسیقی سی سال اخیر را در بستر همیشه نا مساعد ، باید دریافت و مقام او را تکريم کرد.
دوره ابتدای کار حرفه ای او از سال 1343 آغاز می شود ولی حضور قوی و موثر او از سال 1352 شروع شده و تا سال 1359 ادامه یافته است.بعد از این سال ، یعنی در سال 1364 ناگزیر به مهاجرت شد، تا دوره دوم زندگی خود را با ایفای نقش سنگین و دشوار آغاز کند.معرفی کردن موسیقی هنری ایران به جهانیان با اجرا و تدریس و کنفرانس و سفرهای توانفرسا از این کشور به کشور بعدی و آبرویی عظیم برای این هنر قدیمی تدارک کردن. با این حال او هیچگاه از ایران جدا نشده و از هر شرایطی برای فعالیت مفید و ثمر بخش استقبال کرده است. حضور مستمر 7 ساله او در فعالیتهای موسیقی (1352-1359 ) چنان تاثیر عمیقی بر جای گذاشت که هنوز هم گروه نوازی سازهای سنتی و بخش عمده ای از هنر تار و سه تار نوازی از روش و سلیقه عالی او پیروی می کند. گذشته از این ، تبحر کم نظیر او در سایر سازهای ایرانی ، روحیه همیشه عاشق و شیدا و اخلاق بی آلایش او که از هر گونه مادی گرایی و کاسب کاری دور بوده ، نظیز استاد ابوالحسن صبا ، از او هنرمندی ساخته که شاید در آینده دیگر نظیرش را نتوان یافت.
* مطلب فوق به درخواست سرپرست گروه و توسط آقای سید علیرضا میر علینقی نگاشته شده است.
برنامه بخش اول
پیش در آمد اصفهان - علی اکبر شهنازی
چهار مضراب اصفهان - غلامحسین بیکجه خانی
ساز و آواز
ضربی اصفهان - محمدرضا لطفی
ساز و آواز
تصنیف حصار - کلام : هوشنگ ابتهاج - محمدرضا لطفی
تک نوازی
تصنیف کوچه سار شب - کلام : هوشنگ ابتهاج - محمدرضا لطفی
تنفس
مقدمه و تصنیف کاروان شهید - کلام محمد ذکایی - محمدرضا لطفی
دو نوازی
تصنیف امید - کلام فریدون مشیری - حسین علیزاده
ساز و آواز
پیش درآمد اصفهان - محمدرضا لطفی
تک نوازی
تصنیف ایران -کلام : ملک الشعرا بهار - علامحسین درویش
رنگ اصفهان - مرتضی نی داوود
اعضای گروه نهفت در این برنامه :
پریسا همایونفر ، گلشن دانش ، نگار اربابی - تار، میر ایمان ماجدی - بم تار، حسین اینانلو - عود و سه تار ، المیرا مردانه ، حسام اینانلو - کمانچه ، یاور طاهریان- سنتور ، مهدی نبوی - نی ، سمانه گلکار - تمبک ، امیر اثنی عشری -آواز ، یاسمن کاظمی ، گیلناز یوسفیان - همخوان ، جهانشاه صارمی - تار و سرپرست گروه .